Generatie-expert Geertje Peneder: "Gen Z is assertief, maar ook kwetsbaar"

Daar komen ze aan, de jongste garde, op het werk en in de horeca. Zéker in de horeca, want sinds hun voorgangers (generatie Y, de millennials) speelt het sociale leven van jongeren zich vooral af in cafés, bars en op terrassen. maar ook op het werk maken ze hun entree. En daar kunnen ze rekenen op een kritische blik, van generatie X en de pragmaten. Wie denken deze eigenwijze jongeren wel niet dat ze zijn?

Overweldigend

Als generatie-expert ziet Geertje Peneder het gebeuren. Er lijkt een kloof tussen de verschillende generaties te zijn en onbegrip ligt op de loer weet Peneder. ‘En dat gaat twee kanten op: zo mag je als jongere vaak niet mee praten, want je bent te jong. En ben je boven de vijftig? Ben je ineens te oud om door te stromen. Gen Z heeft daar last van, misschien wel meer dan andere generaties. ‘Er wordt vaak best wel negatief over deze jongste generatie gesproken. Generatie Z is in staat om zich goed uit te drukken en onomwonden aan te geven wat zij van iets vindt, Dat kan overweldigend zijn voor meer ervaren collega’s. “Je komt net kijken, leer eerst het vak maar eens en doe maar rustig aan”, is dan de houding. Terwijl: voor Gen Z is dat allemaal heel normaal, zij hebben nu eenmaal op school geleerd zich goed te verwoorden en te presenteren.’

Generatiekloof

Een ander breekpunt is het feit dat de Gen Z'ers best een ‘extra mile wil zetten’, maar niet standaard extra overwerken, weet Peneder. Als het niet nodig is, doen ze het niet. ‘De normen over werktijden en werk-privé balans zijn aan het veranderen. Generatie Z wil meer dan alleen werk, vaak hebben ze nog een eigen bedrijfje of een intensieve hobby ernaast. Tel daarbij op dat ze minder gevoelig zijn voor hiërarchie, en je voelt de generatiekloof ontstaan.’ Al schuilt er ook een gevaar in het denken in verschillen, benadrukt Peneder. ‘We moeten in het generatiegesprek oppassen om te stereotyperend te zijn, dat zorgt voor verwijdering, terwijl het juist belangrijk is om de bruggen te slaan. Het gaat erom dat we elkaar beter begrijpen. Want we hebben elkaar hard nodig. 83 procent van de mensen werkt graag in een divers team als het om leeftijd gaat.’ Zij spiegelt graag: ‘Denk eens na, hoe ben jij opgevoed? En hoe voed je nu je kinderen op? Wat doe je anders? Juist! Meedenken, meebeslissen, kritisch zijn, ontwikkeling en groei stimuleren: spreek jezelf uit. En zo komt de jonge generatie de werkvloer op. Daarom spreken ze zich uit tegen collega’s en nemen ze geen blad voor de mond. Dat heeft Generatie Z geleerd, thuis en op school.’

Compassie

‘We mogen wel meer compassie hebben met en begrip voor Generatie Z’, vindt Peneder. Anders dan de Yolo-generatie boven hen, is het wereldbeeld in hun vormende jaren behoorlijk donker. ‘Woningnood, hoge inflatie, oorlogen en een klimaatcrisis. Dit is de eerste generatie met een geheel ander toekomstperspectief. Dat maakt ook kwetsbaar. Check eens wat vaker in, vraag eens hoe het gaat. En wees transparant, want Gen Z weet precies of je de waarheid spreekt, dus doe je vooral niet anders voor. Generaties worden gevormd door de tijdgeest waarin ze opgroeien, je daarin inleven helpt.’ En daar kun je ook op inspelen als werkgever, denkt Peneder. ‘Als je toch weet dat Gen Z graag hybride werkt, of een bedrijfje naast een baan wil hebben, zorg dan dat je vaker een vacature voor 24 uur per week aanbiedt. En houd je verre van teksten als ‘marktconform salaris’ in de advertentie: transparant zijn, gewoon bedragen noemen.’ En heb je ze eenmaal aan boord, zie ze dan echt staan. ‘Betrek ze, vraag naar wat er in hun ogen anders, beter, sneller kan. Zorg dat je een open mindset hebt en dat niet vraagt voor de bühne, maar om echt wat te leren. Waardeer het werk dat ze verzetten, niet in een functioneringsgesprek, maar regelmatig tussendoor. Zorg dat ze impact hebben, dat ze niet een radar in het geheel zijn, maar een bijdrage kunnen leveren aan het proces, het bedrijf en de klant. Investeer aan de voorkant en neem Gen Z mee, betrek hun perspectief. Echt luisteren, doorvragen’.